ÇOCUKLARDA TUVALET EGİTİMİNDE NASIL VE NE ZAMAN BASLANMALIDIR?

Tuvalet egitimi okul öncesi dönemin önemli bir parçasıdır. Her sey yolunda gittiginde ebeveyn için de çocuk için de bu süreç kolay geçer. Ancak çogu zaman ebeveynlerin yanlıs tutumları, erken beklentileri ya da çocugun ve kendilerinin hazır bulunusluklarını dikkate almamaları, sorunları beraberinde getirebilir.

Çocukların dünyasından bakıldıgında tuvalet egitiminin verilis amacı anlasılmazdır. O Güne kadar rahatça yapılan sey, birdenbire tutulması gereken, belli yerlere yapılması gereken, istenilen sekilde yapıldıgında sevinilen, ödüllendirilen, ara sıra kaçırıldıgında sitem edilen bir iliski biçimine dönüsmüstür. Kafası karısan çocuk beklentiye uygun sekilde davranmaya
kosullandırıldıgı için dogru davranısı ortaya koymayı basardıgında kendisini kahraman gibi hisseder: Büyük bir çocuktur artık! Farklı zamanlarda yasamıs ya da farklı kültürlerden gelen ebeveynler çocuklarına tuvalet egitimininin farklı metotlarla verirler. Ancak mutlaka dikkate alınması gereken genel prensipler vardır.

Hazır bulunusluk, mesane ve barsak kontrolünü ögrenmeye basladıkları dönemlerde baslar. 20 ay asagı yukarı bu kontrolün kazanımının saglandıgı aylardır. Bu süreç 5 yasa kadar sürebilir. Dolayısıyla 60 aya kadar ki gerçeklesebilecek zaman zaman ortaya çıkan kaçırma/alt ıslatma devamlılık göstermedigi takdirde normaldir sayılabilir. Tuvalete girdiginizde
o da girmek, sizi izlemek, oturmak, sifonu çekmek, tuvalet kagıdını koparmak istiyorsa tuvalet egitimi çok kolaylasır. Altını daha uzun süre temiz tutmaya baslarsa,
çisini ya da kakasını yaparken vücut hareketleriyle bunu belli etmeye baslarsa, sessizce bir yere gidip çömeliyor ve dıskıdan rahatsız oldugu için bacaklarını açarak yürümeye
aslıyorsa tuvalet egitimi zamanı gelmis demektir.

Yukarıda da belirttigimiz gibi önemli olan annenin/egitimi verecek kisinin ve çocugun ve iki taraf arasındaki iliskinin bu sürece hazır olmasıdır. Simdi yapılması gerekenlere geçelim. Tuvalet Egitiminde Yapılması Gerekenler Çocugun tuvalet ilgilisi baslayana, tuvaleti kullanmaya fiziksel olarak yeterli olana, ihtiyacı oldugunu ifade edebilecek dil gelisimi olgunluguna gelene ve bezden rahatsızlık duyana dek bekleyin.

_ Tuvalet egitimi esnasında mümkün oldugunca bezsiz dolasmasına izin verin.

_ İstenilen sekilde davrandıgında çok abartılı olmayan ödüllendirmelerle destekleyin.

_ Altına kaçırdıgı durumlarda durumdan hosnutsuzlugunuzu naif bir biçimde ifade edin.

_ Çocugunuzun egitim sürecinde sizden, büyük kardesinden, çizgi film ya da bir hikaye kahramanından durumu modellemesini saglayın.

_ Lazımlıkla ise basladıysanız bu aparatı sadece banyoda kullanmak zorunda olmadıgınızı unutmayın. Çocugunuzun odası da baslangıç için yararlı olabilir.

_ Tuvalet egitiminin her asamasında çocukla konusularak çocugu cesaretlendirmek gerekir. Eger çocugunuz sizinle inatlasıyor ve tüm çabanıza ragmen durumu reddediyorsa ya
bir yerde hata yapıyorsunuz ya da çocugunuz hazır degil demektir. Egitime bir iki ay ara verin ve sonra yeniden deneyin.

Tuvalet Egitiminde Yapılmaması Gerekenler

_ Çocugunuzun tuvalete gitme ihtiyacı geldiginde onu tuvalete aceleyle götürmeyin. Bu durum, tuvaletle aceleyi bagdastırmasına sebep olur.

_ Kaza ile altına kaçırdıgında ya da hala bebek bezi kullandıgında onu suçlamayın, utandırmayın.

_ Eger o dönemde aranızda güç mücadelesi varsa tuvalet egitimine baslamayın. iyi iletisim kurulabilen bir iliski biçimi gelistirebilmis olmak bu egitimin saglıklı kazanımı için önemlidir.

_ Es zamanlı bir degisim, travma ya da çocukta stres olusturabilecek baska bir şey yasıyorsa egitimi erteleyin. Örn: kardesin dogumu, tasınma, bosanma, okula baslama gibi.

Uzm. Psk. Tuba Karacan